این کتاب پژوهشی در باب تاریخ معماری و شهرسازی تهران در زمان ناصرالدین شاه قاجار است. در اواخر سدۀ سیزدهم هجری، گسترش تهران و شکل‌گیری محله‌های مسکونی جدید در دارالخلافۀ ناصری فرصتی تازه به بانیان معماری و عاملان شهرسازی داد تا نیازها و خواست‌های نوظهور جامعۀ در حال دگرگونی ایران را در کالبد و نوع زندگی تازه در محله‌های جدید شهر محقق کنند. محلۀ دولت یکی از مهم‌ترین بخش‌های شهر جدید بود که عناصر ضروری زندگی مدرن را در خود جای داد و با نوع معماری و بافت شهری متفاوت پاسخی به نیازهای جامعه بود. در مقام نخستین پژوهش متمرکز بر تاریخ محلۀ دولت و گسترش تهران بر اساس منابع دست‌اول نوشتاری و شواهد تصویری، شامل اسناد تاریخی، روزنامه‌ها، خاطرات شخصی، عکس‌ها، نقشه‌ها و آمار دارالخلافۀ ناصری، این کتاب در پی ارائۀ روایتی تاریخی از فرایند تحولات تهران در این دوره و شیوۀ سکونت ساکنان در این محله است. تاریخ شکل‌گیری محلۀ دولت مثال بارزی است از چگونگی تطابق محیط مصنوع با تحولات فرهنگی و اجتماعی تهران در دورۀ گذار تاریخ معماری و شهرسازی ایران.